Hạt tiêu, không chỉ là một phần không thể thiếu trong nền ẩm thực thế giới mà còn là một trong những mảng xuất khẩu quan trọng của Việt Nam. Với sự phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, Việt Nam không chỉ trở thành quốc gia hàng đầu về trồng và chế biến hạt tiêu mà còn chiếm vị thế quan trọng trong ngành xuất khẩu gia vị toàn cầu.

Tình hình sản xuất và xuất khẩu Hồ Tiêu Việt Nam

Sản lượng và Diện tích sản xuất

Việt Nam không chỉ là nước sản xuất hồ tiêu lớn nhất thế giới mà còn đứng ở vị trí quan trọng trong ngành này. Theo số liệu của FAOSTAT (2023), năm 2021, diện tích sản xuất hồ tiêu tại Việt Nam đạt 115,1 nghìn ha, xếp thứ 3 thế giới, chỉ sau Indonesia và Ấn Độ. Tuy diện tích không phải là lớn nhất, nhưng Việt Nam vẫn là quốc gia xuất khẩu hồ tiêu lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 60% thị phần.

Sản lượng và Thị trường xuất khẩu

Năm 2021, sản lượng hồ tiêu của Việt Nam đạt 288,2 nghìn tấn, tiếp tục giữ vững vị trí số 1 thế giới. Thị trường xuất khẩu chủ yếu là các quốc gia Châu Âu như Anh, Ba Lan, Đức, và Hà Lan. Đặc biệt, thị trường EU là đối tác quan trọng với 29,75% thị phần hồ tiêu của Việt Nam, theo số liệu của Tổng Cục Hải quan.

Sự ổn định và Dự báo tương lai

Mặc dù có những thách thức, như giảm giá và ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam vẫn duy trì sự ổn định. Với việc tham gia các thỏa thuận thương mại tự do như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), triển vọng xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam tiếp tục mang dấu hiệu tích cực. Điều này càng làm tăng động lực cho nông dân và doanh nghiệp trong ngành hồ tiêu để nâng cao chất lượng, hiệu suất sản xuất, và thúc đẩy phát triển bền vững.

Thách thức và Cơ hội trong Xuất khẩu Hồ Tiêu vào thị trường EU

Thách thức 

Ngoại thương hồ tiêu Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức đặt ra từ thị trường EU, nơi mà các tiêu chí về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón ngày càng trở nên khắt khe. Với hơn 500 tiêu chí về MRL (Maximum Residue Level) hiện đang tồn tại, đối tác xuất khẩu Việt Nam phải đối mặt với sức ép không ngừng để đảm bảo sản phẩm của mình tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm. Điều này đặt ra những thách thức đáng kể, đặc biệt là khi một số chất cấm vẫn xuất hiện trong các mẫu hồ tiêu, tạo ra lo ngại về sức khỏe công cộng.

Chính sách “green deal” và thuế phát thải CO2 của EU đã tạo thêm áp lực đối với các nước đang phát triển, khiến cho việc xuất khẩu hàng hóa vào thị trường này trở nên khó khăn hơn. Chính sách nông nghiệp mới “farm to fork” đặt ra những mục tiêu cụ thể về giảm lượng phân bón và sử dụng thuốc BVTV, cũng như tăng diện tích nông nghiệp hữu cơ. Điều này đặt ra thách thức lớn cho ngành nông nghiệp Việt Nam, đồng thời tạo cơ hội để nâng cấp chất lượng sản phẩm để đáp ứng yêu cầu mới.

Không chỉ có vấn đề về chất lượng và thương hiệu, mà còn có những yếu tố thị trường toàn cầu đang tác động đến ngành xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam. Sự suy giảm về nhu cầu tiêu thụ và áp lực từ lạm phát tăng cao làm cho thị trường hồ tiêu trở nên biến động và khó dự đoán. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và sẵn sàng thích nghi từ các doanh nghiệp trong ngành.

Cơ hội từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA)

Với việc EVFTA có hiệu lực, ngành hồ tiêu Việt Nam đang hưởng lợi từ việc giảm thuế nhập khẩu đối với sản phẩm hồ tiêu xay hoặc nghiền xuất khẩu sang thị trường EU. Mức giảm từ 4% xuống còn 0% đã tạo ra lợi thế cạnh tranh lớn hơn so với các đối thủ cạnh tranh như Indonesia, Malaysia, và Ấn Độ, những nước chưa có hiệp định thương mại tương tự.

Ngành hồ tiêu Việt Nam không chỉ tỏ ra mạnh mẽ với khả năng chế biến và xuất khẩu, mà còn đánh giá cao về sự tuân thủ và tham gia tích cực vào chuỗi giá trị thế giới. EVFTA không chỉ mang lại lợi ích về thuế mà còn đồng hành với hệ thống hỗ trợ tra cứu và tuân thủ quy tắc xuất xứ, giúp ngành hồ tiêu Việt Nam vươn tầm quốc tế và gặt hái thành công trong môi trường kinh doanh toàn cầu ngày càng cạnh tranh.

Chiến lược Phát triển và Nâng cao Chất lượng

Tuân thủ Quy định Chất lượng và An toàn

Để đảm bảo xuất khẩu hồ tiêu đến thị trường EU, ngành nông nghiệp cần chấp hành nghiêm túc các quy định về chất lượng và an toàn thực phẩm, đặc biệt là về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón, quy định về sản xuất an toàn, bền vững và chất lượng sản phẩm. 

Hiện đại hóa Quy trình Sản xuất

Tích hợp giữa người sản xuất, doanh nghiệp chế biến, và các tổ chức nông nghiệp là chìa khóa quan trọng để hiện đại hóa quy trình sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm.Để đáp ứng với yêu cầu của thị trường, các doanh nghiệp cần đầu tư vào việc hiện đại hóa thiết bị chế biến, hoàn thiện quy trình sản xuất và chế biến hồ tiêu. Việc cập nhật thông tin thị trường, bao gồm các ưu đãi thuế quan, yêu cầu kiểm dịch và an toàn thực phẩm, cũng như quy tắc xuất xứ và các tiêu chí tăng trưởng xanh, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý toàn bộ chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ hồ tiêu.

Đầu tư vào Nghiên cứu và Phát triển

Trong thời kỳ hiện nay, các doanh nghiệp chuyên xuất khẩu hồ tiêu đều cần tiếp cận thông tin và hiểu rõ thị trường để đưa ra những quyết định xuất khẩu có hiệu quả nhất. Việc tăng cường tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại, đặc biệt là sự hỗ trợ từ Thương vụ Việt Nam tại các quốc gia, giúp doanh nghiệp cập nhật thông tin và chính sách thay đổi của các thị trường đối tác.

Để thành công trong việc xuất khẩu hồ tiêu, doanh nghiệp cần đặt nhấn mạnh vào việc xác định thế mạnh của sản phẩm, chiến lược giá, và ưu điểm cạnh tranh trước khi chủ động tìm kiếm người mua. Quá trình nghiên cứu thị trường và lựa chọn phân khúc người mua phù hợp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất xuất khẩu. Đồng thời, việc tích cực tham gia các sự kiện thương mại và hội chợ giúp tạo cơ hội gặp gỡ trực tiếp với các đối tác, thúc đẩy sự trao đổi thông tin và hợp tác.

Thị trường EU, với đặc điểm là phân khúc cao và yêu cầu về sản phẩm chế biến sâu, là một định hướng hấp dẫn cho xuất khẩu hồ tiêu. Tuy nhiên, để đạt được tăng trưởng bền vững trong xuất khẩu, ngành hồ tiêu cần chú trọng vào sản xuất hồ tiêu an toàn và bền vững, đáp ứng đầy đủ yêu cầu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật theo quy định của EU.

Visimex, với hơn một thập kỷ kinh nghiệm, đã khẳng định vị thế là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực xuất khẩu hạt tiêu hữu cơ và bền vững tại Việt Nam. Visimex không ngừng nỗ lực thúc đẩy mô hình nông nghiệp bền vững, từ việc khuyến khích canh tác hữu cơ cho đến việc hiện đại hóa quy trình sản xuất. Doanh nghiệp luôn cam kết đáp ứng mọi yêu cầu khắt khe từ thị trường EU về an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường, trở thành cầu nối và đối tác của sự phát triển bền vững trong ngành nông nghiệp Việt Nam!